
Tổng quan về khu vực trồng Arabica - giống cà phê đứng vị trí hàng đầu đầu thế giới
PV Coffee
Th 4 13/03/2024
Nội dung bài viết
Cà phê Arabica xuất hiện từ rất lâu từ vương quốc Kefa với độ tuổi có thể lên đến hơn 1000 năm. Vượt qua khoảng thời gian dài, hạt cà phê Arabica dương như đã chinh phục được đến các khách hàng có khẩu vị khó tính nhất. Ngay bây giờ cùng khám phá tổng quan về loại cà phê “lão làng” Arabica trên khắp toàn cầu.
1. Cà phê Arabica là gì?
Cà phê Arabica là tên dùng để gọi loại cà phê có nguồn gốc từ loài thực vật Coffea Arabica. Trong Tiếng Việt, cây cà phê Arabica thường được gọi với cái tên là cà phê chè. Hiện ở thị trường cà phê thế giới, loại cà phê Arabica luôn rao bán với mức giá cao hơn so với dòng Robusta, thường sự chênh lệch cao khoảng gấp đôi.
Ngoài ra, chúng còn nhiều đặc tính vượt trội về mặt hương vị, cà phê Arabica rất được ưa chuộng và được ưu tiên trồng rộng rãi tại các khu vườn cà phê. Do đó, khoảng 60% loại cà phê được trồng hiện nay trên thế giới chính là Arabica.
2. Nguồn gốc xuất hiện cà phê Arabica
Trải qua nhiều thời đại, đã có rất nhiều câu chuyện về nguồn gốc của cà phê Arabica được lưu truyền. Tuy vậy, mãi đến bây giờ vẫn chưa có bất cứ câu truyện nào được xác thực 100%. Nhưng vào khoảng một nghìn năm trước đây, tại cao nguyên của vương quốc Kefa (Ethiopia ngày nay) con người đã lần đầu phát hiện và sử dụng cây cà phê Arabica.
Nơi mà cây cà phê Arabica lần đầu tiên được trồng và buôn bán chính là ở khu vực bán đảo Ả Rập thuộc phía đông của Ethiopia. Cho đến thế kỷ thứ 15, cà phê đã được trồng ở quận Yemen, nơi mà nó vẫn được trồng cho đến ngày nay. Tiếng lành đồn xa, với mùi vị đặc biệt thơm và hấp dẫn, hạt cà phê Arabica đã thu hút một lượng lớn thương nhân từ khắp các nơi đổ về và phát triển mạnh ngành thương mại cà phê.
Từ đó, mọi người dần ý thức rõ ràng những lợi ích tuyệt vời mà hạt cà phê mang lại. Trải qua hàng trăm năm phát triển, các thương nhân Venice đã thành công làm nên tên tuổi bằng những thức uống hảo hạng chế biến từ hạt cà phê. Và rồi đến hiện tại, hạt cà phê Arabica đã được trồng, chế biến và sử dụng tại khắp mọi nơi trên thế giới.
3. Khu vực phân bố giống cà phê Arabica trên thế giới
Khi nghe đến Arabica là đang nhắc đến giống cafe sở hữu độ tiêu thụ lớn trên toàn thế giới. Hiện Arabica đang được nhiều quốc gia trên toàn cầu lựa chọn trồng và biến thành một trong các khu vực đứng đầu trong ngành xuất khẩu cà phê, cụ thể:
3.1. Brazil
Brazil được xem là một trong những đồn điền cà phê lớn nhất trên thế giới với thâm niên hơn 150 năm trồng cà phê. Diện tích đất trồng cà phê tại quốc gia này dễ dàng vượt ngưỡng 100.000 ha. Hàng năm, Brazil cho ra sản lượng hơn 2.5 triệu tấn cà phê Arabica.
3.2. Colombia
Ngay cả khi các điều kiện về nhiệt độ và lượng mưa tại Colombia không đạt tiêu chuẩn thì mỗi năm quốc gia này đều đạt được sản lượng trung bình khoảng 810.000 tấn. Điều này đã khiến Colombia trở thành quốc gia có nguồn cung hạt cà phê Arabica lớn thứ ba trên thế giới.
3.3. Ethiopia
Đây là vùng đất cội nguồn, nơi con người ghi nhận sự xuất hiện lần đầu tiên của giống cà phê Arabica. Trải qua quãng thời gian hơn 1000 năm, công việc trồng cà phê từ lâu đã trở thành một công việc chính của người dân Ethiopia. Sản lượng cà phê thu hoạch được tại quốc gia này rơi vào khoảng 380.000 tấn mỗi năm. Đồng thời tại Ethiopia, cà phê cũng chiếm đến 25% lượng hàng hóa xuất khẩu.
3.4. Ấn Độ
Sản lượng cà phê hàng năm tại Ấn Độ có thể đạt mức 348.000 tấn. Trong đó, 80% lượng cà phê thu hoạch được đều được xử lý và xuất khẩu đến thị trường Châu Âu hoặc Nga. Phía nam Ấn Độ là khu vực trồng cà phê phổ biến nhất tại quốc gia này.
3.5. Mexico
Dù có diện tích khá nhỏ nhưng Mexico lại là nơi cung cấp một lượng cà phê Arabica chất lượng cao lớn trên thế giới. Sản lượng cà phê Arabica tại Mexico đạt khoảng 234.000 tấn hàng năm. Tuy nhiên, phần lớn cà phê trồng được tại đây đều xuất khẩu đến thị trường Mỹ.
4. Vùng trồng cà phê Arabica tại đất nước Việt Nam
Tại thị trường Việt Nam, loại cà phê Arabica có thêm lợi thế về mặt khí hậu và địa lý, chẳng hạn ở các nơi chuyên trồng trọt giống cây này như:
4.1. Đà Lạt
Đà Lạt được xem là “thiên đường” trồng cà phê Arabica. Khu vực Cầu Đất, Đà Lạt sở hữu đầy đủ các yếu tố thuận lợi để cây cà phê Arabica phát triển. Xét về đặc điểm địa lý, nơi đây sở hữu cao nguyên trung phần với diện tích lớn đất đỏ bazan. Với độ cao 1500m so với mặt nước biển, khí hậu tại Đà Lạt quanh năm mát mẻ, nhiệt độ cao nhất trong năm cũng không vượt quá 33 độ C.
4.2. Sơn La
Đây là khu vực có thâm niên hơn 100 năm lịch sử trồng cây cà phê Arabica. Sơn La sở hữu nhiều lợi thế về thời tiết, nhiệt độ, đặc tính đất và cả vị trí địa lý. Sơn La có địa hình chủ yếu là đồi núi với khí hậu mát mẻ và lượng mưa trong năm lớn. Những điều kiện thuận lợi này đã góp phần rất lớn giúp khu vực này đạt được sản lượng lớn cà phê hàng năm. Một số vùng chuyên trồng cà phê tại Sơn La có thể kể đến như Chiềng Ban, Sinh Ban, ….
4.3. Nghệ An
Thuộc khu vực Trung Bộ của nước ta, Nghệ An dù không thỏa mãn điều kiện thời tiết mát mẻ để trồng cà phê nhưng vẫn là khu vực có sản lượng cà phê Arabica lớn trên cả nước. Đặc biệt là ở Phủ Quỳ có giống Catimor, nơi đây cây giống cây Arabica cũng được trồng khá phổ biến.
4.4. Đắk Lắk
Mặc dù tại Buôn Ma Thuột - Đắk Lắk nổi tiếng với giống Robusta, nhưng cà phê chè - Arabica cũng là một trong những loại cà phê đặc trưng tại nơi đây. Cà phê Arabica là một trong số các loại cây được đưa vào trồng thử nghiệm đầu tiên tại Buôn Ma Thuột. Đến những năm 1912-1914, cây cà phê chè mới thực sự ghi dấu ấn tại Buôn Ma Thuột và đang dần bị thu hẹp diện tích bởi sự phát triển vượt bậc của cà phê Robusta.
5. Đặc trưng hương vị tinh tế của cà phê Arabica
Những vị khách tìm đến cà phê đền có nhiều lý do và vấn đề khác nhau nhưng thứ khiến họ ở lại với nó thì là một câu chuyện khác. Hương vị là một trong những cầu nối quan trọng kết nối cà phê và người thưởng thức nó. Những người lựa chọn gắn bó với cà phê đều có điểm chung là sự hòa hợp từ khẩu vị đến tâm hồn.
Arabica không phải là một thức uống quá cuốn hút đối với phần lớn người Á Đông. Thế nhưng, bạn sẽ không thể tìm ở đâu khác mùi vị đặc trưng đầy quyến luyến và thanh cao mà một ly Arabica mang lại. Lần đầu chạm môi, cà phê Arabica có thể mang lại cho bạn một vị chua lạ lẫm. Nhưng đừng vì vậy mà bỏ đi bởi điểm đặc biệt của Arabica nằm ở hậu vị thanh ngọt mê ly buộc người uống phải nhâm nhi cảm nhận bằng cả tâm hồn.
6. Cập nhật thị trường cà phê Arabica Việt Nam và thế giới
Đối với thị trường cà phê Việt Nam nói riêng, sản lượng cà phê trong niên vụ 2023 – 2024 được dự báo tăng mạnh (5%) và đạt mức 31.3 triệu bao do thời tiết thuận lợi. Điều này giúp Việt Nam giữ vững vị trí quốc gia xếp thứ 2 (sau Brazil) khi nói đến phương diện xuất khẩu cà phê. Mặc dù Việt Nam chú trọng trồng và sản xuất cà phê giống Robusta (95%) nhưng xét trên tổng thể, cà phê Arabica của Việt Nam vẫn đạt sản lượng thu hoạch và xuất khẩu rất tốt.
Dự báo trong năm lượng mưa cao hơn khoảng 10 – 20% so với mức trung bình kết hợp với hệ thống tưới tiêu đã cải tiến sẽ hỗ trợ tốt cho việc tưới tiêu đảm bảo giúp cây phát triển khỏe mạnh. Người dân cũng có dấu hiệu chậm rãi quay lại canh tác các giống cà phê mới cho sản lượng, mức sinh trưởng và khả năng kháng bệnh tốt hơn. Một số nguồn tin của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) cho rằng tổng sản lượng tại thị trường cà phê Việt Nam có khả năng sẽ tăng 5 – 10% so với năm trước đó. Thế nhưng, dự kiến tình hình xuất khẩu cà phê của Việt Nam sẽ chững lại đôi chút do lượng tồn kho đầu vụ ở mức thấp và các quy định siết chặt hàng hóa nhập khẩu của liên minh Châu Âu.
Đối với thị trường cà phê thế giới nói chung, các báo cáo gần đây của Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO) đã dự báo tổng sản lượng cà phê toàn cầu trong niên vụ 2023 – 2024 sẽ tăng 5,8% so với năm trước. Trong đó, sản lượng cà phê Arabica tăng 8.7% đạt mức 102.2 triệu bao và sản lượng cà phê Robusta răng 2.2% đạt mức 75.8 triệu bao.
Brazil với vai trò là nước có sản lượng xuất khẩu hạt cà phê Arabica lớn nhất thế giới đang trên con đường phục hồi do tác động tiêu cực ở niên vụ trước. Tuy nhiên, hiệu ứng sản xuất hai năm một lần có khả năng sẽ giúp Brazil đột phá trong sản lượng Arabica năm nay.
Nhiều báo cáo ghi nhận sự bất lợi của thời tiết kéo dài khiến sản lượng cà phê tại nhiều vùng, lãnh thổ trên thế giới có khả năng chịu ảnh hưởng tiêu cực. Các khu vực ở Châu Á, đặc biệt là Indonesia, là vùng chịu ảnh hưởng lớn bởi sự thay đổi bất thường của khí hậu có khả năng sẽ mang lại sản lượng thấp hơn dự kiến.
7. Kết luận
Qua những thông tin được gửi đến và giới thiệu khái quát về dòng cà phê Arabica, chắc chắn người đọc đã hiểu phần nào về giống cây này. Sự phát triển mạnh mẽ của cà phê Arabica ở khắp nơi trên thế giới đã khiến chúng trở thành thế mạnh trong ngành công nghiệp trồng trọt của rất nhiều khu vực.
Nguồn: Tham khảo từ Internet