Nguồn gốc cà phê Excelsa và khu vực trồng phổ biến
Cà phê Excelsa ẩn mình giữa các loại cà phê đặc biệt với hương vị độc đáo và đầy mê hoặc khác. Loại cà phê này, tuy không phổ biến như Arabica hay Robusta, lại sở hữu những đặc điểm riêng biệt, thu hút sự tò mò và quan tâm của những người yêu cà phê trên toàn thế giới.
Bài viết này sẽ đưa bạn phiêu lưu vào hành trình khám phá nguồn gốc của cà phê Excelsa, từ những khu rừng nguyên sinh nơi nó được phát hiện, cho đến quá trình du nhập và phát triển trên khắp thế giới.
Cùng Phương Vy Coffee tìm hiểu về nguồn gốc cà phê excelsa và sự sinh trưởng, khu vực trồng phổ biến của loại cà phê này nhé!
1. Cà phê Excelsa có nguồn gốc từ đâu?
Mặc dù ngày nay, cà phê Excelsa được trồng chủ yếu ở Đông Nam Á (bao gồm Việt Nam và Philippines) và Ấn Độ, nhưng thực sự Excelsa được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1903 ở Trung Phi.
Chỉ đến năm 2006, nó mới được chính thức phân loại lại thành giống Dewevrei của loài Liberica (tức là C. Liberica var. Dewevrei).
2. Đặc điểm sinh học của cà phê Excelsa
Cà phê Excelsa phát triển tốt nhất ở độ cao từ 1.000 đến 1.300 mét so với mực nước biển. Không giống như arabica và robusta, Excelsa là một loại cây thân gỗ, thay vì dạng bụi. Điều này có nghĩa là nó cần không gian theo chiều dọc để phát triển, thay vì lan rộng trên mặt đất. Mặc dù năng suất và khả năng chống chịu tốt, Excelsa lại khó quản lý và đòi hỏi chăm sóc chuyên sâu.
Lá của cây Excelsa lớn (trung bình dài 26cm và rộng 13cm) và có dạng như da thuộc. Hoa của cây cà phê Liberica nở nhiều lần trong suốt mùa thu hoạch, mặc dù quả mất khoảng một năm để chín. Những bông hoa này lớn hơn so với hoa của cây Arabica và Canephora. Excelsa cũng cho ra đời những hạt cà phê không đối xứng, trung bình dài khoảng 9mm và rộng 6mm.
Hạt cà phê Excelsa cũng chứa ít caffeine hơn cả Robusta và Arabica. Tiến sĩ Oliveiro Guerreiro Filho, nhà nghiên cứu cao cấp tại IAC ở Brazil, cho biết ngân hàng vật liệu giống của tổ chức cho thấy hàm lượng caffeine trong hạt Excelsa dao động từ 0.86g đến 1.13g/100g, trong khi con số này ở Arabica là 1.2 đến 1.5g và ở Robusta là 2.2 đến 2.7g.
Mặc dù vậy, cây Excelsa lại có khả năng kháng bệnh và côn trùng gây hại phổ biến mà các loại cây khác không có. Chúng bao gồm bệnh gỉ sắt cà phê, tuyến trùng và sâu đục lá cà phê. Tuy nhiên, Excelsa lại dễ bị nhiễm bệnh nấm Trichomycosis.
3. Cà phê excelsa được trồng ở những khu vực nào trên thế giới?
Cà phê Excelsa được trồng ở một số khu vực trên thế giới, bao gồm:
Việt Nam: Đây là quốc gia sản xuất cà phê Excelsa lớn nhất, chiếm khoảng 80% sản lượng toàn cầu. Cà phê Excelsa được trồng chủ yếu ở các tỉnh Tây Nguyên như Lâm Đồng, Đắk Lắk, Gia Lai và Kon Tum.
Philippines: Là quốc gia sản xuất cà phê Excelsa lớn thứ hai, với các khu vực trồng tập trung ở Luzon, Visayas và Mindanao.
Indonesia: Sumatra, Java, Sulawesi, Bali, …
Ấn Độ: Karnataka, Kerala, Tamil Nadu, …
Trung Phi: Cà phê Excelsa được trồng ở các quốc gia như Cộng hòa Trung Phi, Cameroon, Gabon và Cộng hòa Congo.
Khu vực phía Đông và Tây của đảo Madagascar.
Peru: Cà phê Excelsa được trồng ở các khu vực Amazonas và San Martín.
4. Đặc điểm sinh trưởng cây cà phê Excelsa
Cây cà phê Excelsa có khả năng thích nghi cao ở những vùng có khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới. Hạt cà phê Excelsa phát triển tốt trên đất thoát nước tốt và thường được trồng ở độ cao từ 300 đến 1200 m so với mực nước biển. Đặc biệt hơn là cây cà phê Excelsa có khả năng chống chịu một số bệnh hại thường gặp ở các giống cà phê khác như bệnh gỉ sắt và sâu đục lá. Chính vì vậy, điều kiện sinh trưởng tốt nhất cho cây cà phê Excelsa sẽ là:
Nhiệt độ: 18 - 25°C (64 - 77°F)
Lượng mưa: 1.500 - 2.000 mm
Độ cao: 400 - 1.800 mét (1.300 - 5.900 ft)
Đất: Loại đất thịt pha cát, thoát nước tốt, pH từ 5.5 đến 6.5
Bóng râm: Cần bóng râm khi còn nhỏ, có thể phơi nắng khi trưởng thành
Như vậy, với những thông tin Phương Vy Coffee cung cấp, bạn đã biết thêm những điều thú vị liên quan đến cà phê Excelsa. Mặc dù không được trồng rộng rãi như Arabica và Robusta, cà phê Excelsa ngày càng gây thêm được nhiều sự chú ý cho thấy rằng nó có tiềm năng trở nên phổ biến hơn trong tương lai.
